ប្រភេទអក្សរសិល្ប៍ពាក្យរាយ
ប្រភេទអក្សរសិល្ប៍ពាក្យរាយមានដូចជា៖
- រឿងពិត
- រឿងប្រឌិត
- និទានតថកថា
- ពិតកថា
- តំនាលកថា
- ប្រលោមកថា
- ជាតកកថា
- សុភាសិត
- ពាក្យស្លោក
- ពាក្យបណ្តៅ
រឿងពិត
គឺជារឿងដែលអ្នកនិពន្ធយកតែព្រឹត្តិការណ៍ ទីកន្លែងពិត មនុស្សពិតមកនិយាយ ដោយគ្មានបំភ្លៃឡើយ។រឿងប្រឌិត
ជារឿងដែលកើតឡើងពីមនោគតិរបស់អ្នកនិពន្ធ។ រឿងប្រឌិតលើកឡើងពីបញ្ហាមនុស្ស និងជីវិតមនុស្ស។ តាមធម្មតាអ្នកនិពន្ធតែរឿងប្រឌិត ដោយផ្អែកលើព្រឹត្តិការណ៍ដែលមានពិតក្នុងជីវិតជាក់ស្តែង។ ដូចនេះ ជួនកាលតួអង្គ និងព្រឹត្តិការណ៍រឿងប្រឌិត ក៏មានលក្ខណៈហាក់ដូចជារឿងពិតដែរ។ រឿងប្រឌិតច្រើនតែឆ្លុះបញ្ចាំងសំណូមពររបស់ប្រជាជន។រឿងប្រឌិតមានច្រើប្រភេទដូចជាប្រឌិតកថា នវកថា និងតំណាលកថាប្រជាប្រិយ។ តំណាលកថាប្រជាប្រិយចែកជា ទេវកថា ព្រេងកថា និទានកថា និងល្បើកកថា។
- ព្រេងកថា គឺជាប្រភេទតំណាលកថាប្រជាប្រិយ។ ព្រេងកថាផ្អែកលើព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រជានិច្ច។ តួអង្គព្រេងកថាមានទំនាក់ទំនងតិច ឬច្រើន ជាមួយនឹងវិរបុរសជាតិជានិច្ច។ ឧទាហរណ៍ រឿងព្រះថោងនាងនាក រឿងអ្នកតាឃ្លាំងមឿងជាដើម។
- ទេវកថា គឺជាផ្នែកមួយនៃប្រឌិតកថា។ ទេវកថា គឺដំណាលកថា ស្តីពីការយល់ដំបូងរបស់មនុស្ស ពីប្រភពកំណើតអាទិទេព ទេវៈ អ្នកតា មនុស្ស សត្វ រុក្ខជាតិ បាតុភូតធម្មជាតិ និងប្រភពពិធធីគោរពបូជាផ្សេងៗ នៅក្នុងប្រពៃណីនីមួយៗ។ ឧទាហរណ៍ រឿងអ្នកតាទឹកអ្នកតាភ្នំ រឿងឃ្លោកអស្ចារ្យ ជាដើម។
- ល្បើកកថា ជាប្រភេទមួយនៃតំណាលកថាប្រជាប្រិយ បកស្រាយតាមរយៈរឿងតម្លៃជីវិត។ គតិនេះអាចចងជាស្លោក ឬសុភាសិតបាន។ គេអាចនិយាយម្យ៉ាងទៀតថា ល្បើកកថា គឺជាសុភាសិតខ្នាតវែង។ ល្បើកកថាមានលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យដូចតទៅ
- តួអង្គអាចជាមនុស្ស សត្វ ឬអមនុស្ស
- រឿងមានទំហំខ្លី
- រឿងសុទ្ធតែជាគតិនៃជីវិត ដែលអាចលើកជាពាក្យស្លោក ឬសុភាសិតបាន។
និទានតថកថា
ជាតំណាលកថាដែលនិយាយអំពីព្រឹត្តិការណ៍ហាក់ដូចជាពិត ឬកើតឡើងជាក់ស្តែងនៅក្នុងសង្គមមនុស្ស។ ឧទាហរណ៍ រឿងមិត្តសាមិត ជារឿងប្រឌិតតថកថា ព្រោះតួអង្គទាំងឡាយ និងព្រឹត្តិការណ៍នៃរឿងនេះ ជាការប្រឌិតរបស់អ្នកនិពន្ធ ហើយព្រឹត្តិការណ៍នៅក្នុងរឿងបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីជីវភាពជាក់ស្តែង របស់កសិករខ្មែរនាសម័យនោះ។អំពីពិតកថា
ជារឿងដែលអ្នកនិពន្ធលើកយកព្រឹត្តិការណ៍ពិតមកនិយាយដោយគ្មានបំភ្លៃ ឬបកស្រាយយោបល់លើបញ្ហាអ្វីមួយ។ ពិតកថាមានច្រើនប្រភេទដូចជា៖- ជីវប្រវត្តិកថា (គឺជាផ្នែកមួយនៃពិតកថា ដែលអ្នកនិពន្ធបានសរសេររៀបរាប់អំពីជីវិតពិត របស់មនុស្សម្នាក់)
- ស្វ័យប្រវត្តិកថា
- និងបទសាកល្បងជាដើម។
Comments
Post a Comment